De recreatiezonering heeft in de afgelopen jaren veel discussie opgeroepen, maar is inmiddels een vast onderdeel van het provinciaal beleid geworden. Dit geldt ook voor omliggende natuurgebieden met het Hulshorsterzand als een van de belangrijkste gebieden.
In mijn (Red. Koos Meijer) contacten met onder andere de provincie heb ik gevraagd om meer transparantie over de effecten van deze zonering. Met als resultaat het onderstaande artikel van Bram Zandstra van de Provincie Gelderland waarin hij ingaat op de waargenomen effecten.

Is de zonering daarmee afgerond? Nee, zeker niet. Recreatiezonering blijft waarschijnlijk nog lang een onderwerp van gesprek en ontwikkelingen.

In opdracht van de provincie Gelderland worden sinds 2023 broedvogels geteld in enkele gebieden op de Veluwe waar zogenoemde recreatiezoneringsmaatregelen zijn uitgevoerd. De tellingen vinden plaats op het Hulshorsterzand en Kootwijkerzand, delen van de Veluwezoom, Speulderbos en De Haere. Vogels die geteld worden zijn o.a. de zwarte specht, de wespendief, boomleeuwerik en nachtzwaluw. Van de twee laatstgenoemde soorten worden op het Hulshorsterzand en Kootwijkerzand ook de nesten gemonitord, om het broedsucces te bepalen.

Aan elk terrein worden jaarlijks vijf tot zes bezoeken gebracht om het aantal en de verspreiding van territoria van broedvogels in kaart te brengen. De tellingen worden zowel door professionals als door vrijwilligers van SOVON uitgevoerd, van maart tot en met augustus, vooral in de (vroege) ochtenduren. Vanwege de uitgevoerde zoneringsmaatregelen vinden deze tellingen nu jaarlijks plaats om inzicht te krijgen in het effect van de zoneringsmaatregelen. Ook is de nulsituatie vóór invoering van de zoneringsmaatregelen vastgesteld. 

Resultaten Hulshorsterzand

De afsluiting op het Hulshorsterzand is op dit moment nog maar 2 broedseizoenen van kracht geweest. Resultaten van deze twee jaar in de nieuwe situatie zijn nog onvoldoende om trends te kunnen berekenen sinds de start van de zoneringsmaatregelen en om het effect van deze maatregelen te kunnen inschatten. Aan onderstaande tussentijdse resultaten kunnen dus nog geen conclusies worden verbonden.

In 2022 werden er op het Hulshorsterzand 31 territoria vastgesteld van de Nachtzwaluw. In 2023 ging het om 36 territoria en in 2024 om 46 territoria. Het nestsucces (ofwel het percentage succesvolle nesten) van de Nachtzwaluw betrof in 2023 12% en in 2024 27%. Het nestsucces is aan de lage kant voor deze soort, maar de precieze oorzaken van het relatief grote deel aan mislukte nesten zijn niet onderzocht. We willen dit de komende jaren gaan doen met behulp van cameramonitoring bij enkele nesten. Nachtzwaluwen broeden tot laat in het seizoen; sommige van de gevonden nesten hadden in de eerste helft van augustus nog jongen.

Van de Boomleeuwerik zijn er in 2023 58 territoria op het Hulshorsterzand aangetroffen en in 2024 54 territoria. Het nestsucces betrof in 2023 25%, ook aan de lage kant voor de soort. In 2024 was het nestsucces met 41% iets hoger. Verder zijn er tijdens de broedvogeltellingen ook verschillende zeldzamere vogelsoorten op het Hulshorsterzand aangetroffen. Zo zijn er in 2024 bijvoorbeeld een territorium van een Draaihals en van een Grauwe Klauwier gevonden.